آئین نامه رعایت از حقوق مالکیت معنوی در استفاده از منابع الکترونیکی (pdf)

 مقدمه:

حقوق پدیدآورندگان برای کنترل وضعیت و استفاده از آثاری که خلق می‌کنند، از سوی پیمان‌های بین‌المللی و همچنین قوانین بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده است. این حقوق در مجموع به‌عنوان «کپی‌رایت» یا حق مالکیت فکری نامیده شده است.

 

اهداف و ضرورت

استفاده از منابع جدید اطلاعاتی نظیر منابع الکترونیکی یکی از متداول ترین راههای دستیابی به اطلاعات علمی جدید است . بدنبال اضافه شدن این نوع منابع به مجموعه کتابخانه ها ، سیاستهای کلی ، برنامه ها و اهداف کتابخانه ها نیز دستخوش تغییراتی شده است . بدلیل تفاوتهای ساختاری منابع الکترونیکی با مجموعه های سنتی در کتابخانه ها ، لازم است چارچوب کلی ارائه خدمات مربوط به این منابع تعیین و تدوین گردد . آیین نامه حاظر با هدف بهبود ارائه خدمات و رعایت حقوق مالکیت فکری و مسائل حقوقی مربوط به استفاده از منابع الکترونیکی تدوین شده است .

 

 تعاریف آیین نامه

 

منبع دیجیتال

منظور از منبع دیجیتال در این آیین نامه ، انواع مختلف منابع اطلاعاتی اعم از کتابها، مجلات، پایان نامه، طرح تحقیقاتی، کارآزمایی های بالینی، اطلاعات دارویی، گایدلاین ها( راهنماهای پزشکی)، چندرسانه ای ها، تصویر، فایل ویدئویی و … الکترونیکی است که بصورت برخط و از راه دور قابل استفاده و در دسترسی کاربران مجاز می باشد .

 

 مجموعه الکترونیکی

منظور از مجموعه های الکترونیکی ، پایگاههای ارائه دهنده منابع الکترونیکی شامل تعداد مختلفی از انواع منابع الکترونیکی موجود در زمینه های مختلف پزشکی و پیراپزشکی می باشد که از طریق ناشران و یا شرکت های تولید کننده منابع اطلاعاتی ارائه شده و در اختیار کاربران قرار دارند . و شامل سه گروه زیر می باشد:

الف- پایگاهها ی اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی خریداری شده( کنسرسیومی وزرات بهداشت)

ب- پایگاههای دسترسی آزاد(Open access)

ج- منابع رایگاه تحت وب

د- پایگاههای اطلاعاتی فارسی خریداری شده توسط دانشگاه

 

استفاده از منابع الکترونیکی

منظور امکان عضویت ، انجام عملیات جستجو ، مشاهده جزئیات اطلاعات منابع الکترونیکی ، دریافت متن کامل منابع الکترونیکی موجود در مجموعه های الکترونیکی دانشگاه است.

 

حقوق مالکیت معنوی

مالکیت/حقوق فکری/معنوی به حقوقی گفته می‌شود که به صاحبان آن حق بهره‌وری از فعالیت‌های فکری و ابتکاری انسان را می‌دهد و ارزش اقتصادی و قابلیت دادوستد دارد ولی موضوع آن شیء معین مادی نیست.  که در این آیین نامه حق بهره وری و شیوه های استفاده  از انواع منابع دیجیتالی مد نظر می باشد.

 

ماده ۱: کاربران یا استفاده کنندگان 

منظور از کاربران و استفاده کنندگان از منابع الکترونیکی دانشگاه ، کلیه افراد حقیقی و حقوقی دارای رابطه شغلی با دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد است به نحوی که این افراد قادر باشند با استفاده از یکی از روشهای دسترسی به شبکه اینترنت دانشگاه ، از منابع موجود در وب سایت کتابخانه دیجیتال استفاده نمایند .

 

ماده۲: روشهای دسترسی و استفاده از منابع الکترونیکی 

انواع روشهایی که برای استفاده از منابع الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مورد استفاده قرار می گیرند بشرح زیر می باشند :

الف – مراجعه به کلیه سیستم های کامپیوتری موجود در کتابخانه های دانشکده ها و بیمارستان شهید صدوقی

ب-  دسترسی به مجموعه منابع الکترونیک خارج از شبکه اینترنت دانشگاه بر اساس دریافت و استفاده از طریق ساخت اکانت های VPN  دانشگاه

 

ماده۳: شرایط دسترسی به منابع الکترونیکی

تقریبا تمام پایگاههای اطلاعاتی موجود در کتابخانه دیجیتال به روش اشتراک سالانه تهیه شده و مالکیت آن متعلق به ناشر یا کارگزار آن می باشد که دسترسی و استفاده آن تابع شرایط زیل می باشد.

الف-  بر اساس توافق فی مابین دانشگاه و ناشران ، دانلود سیستماتیک (دانلود کل یک کتاب یا همه مقالات یک شماره از یک مجله در یک زمان مشخص ) توسط کاربران تخلف محسوب شده و ممنوع می باشد .

ب-  مسئولیت حفظ و نگهداری اکانتهای ایجاد شده جهت کاربران بر عهده ایشان می باشد . لذا در صورت سوء استفاده از این اکانتها، مسئولیت سوء استفاده بر عهده کاربر می باشد .

ج- اکانتهای ایجاد شده جهت استفاده از منابع الکترونیکی صرفا تسهیل کننده روش دسترسی به منابع می باشند و سطح دسترسی به منابع الکترونیکی ( نظیر تعداد منابع یا بازه زمانی دسترسی به آرشیو مطالب یک منبع الکترونیکی ) تابع قرارداد و نحوه اشتراک مجموعه های الکترونیکی است . لذا در صورتیکه با وجود استفاده از اکانت شخصی کاربر ، برای دسترسی به یک منبع الکترونیکی خاص از کاربر نام کاربری و کلمه عبور درخواست شود ، منبع مذکور تحت اشتراک دانشگاه قرار ندارد .

 

ماده۴ : نحوه برخورد با تخلفات

الف- بر  اساس بند الف ماده ۲ هرگونه دانلود سیستماتیک تخلف محسوب شده و تمام خسارتهای ناشی از شکایت ناشرین یا نمایندگی آنها بر عهده فرد مذکور می باشد ( اطلاعات پروفایل این گروه کاربران از طریق گزارشات و تهیه خروجیهای مدیریتی قابل استخراج می باشد)

ب- در اخیار قرار دادن اکانت VPN به سایر افراد به منظور استفاده یا دانلود مقاله یا سایر منابع بر عهده فرد دارنده اکانت می باشد و تمام مسئولیتهای حقوقی آن نیز بر اساس بند الف متوجه فرد مذکور می باشد.